Hüriyet Kasidesi
Ne efsunkâr imişsin ah ey didâr-ı hürriyet (Ey hürriyetin güzel yüzü, sen ne büyüleyici imişsin.
Esîr-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esâretten gerçi esaretten kurtulduk derken senin aşkının esiri olduk.)
Felek her türlü esbâb-ı cefasın toplasın gelsin (Felek her türlü eziyet yollarını toplasın gelsin,
Dönersem kahbeyim millet yolunda bir azîmetten millet yolunda hizmetten dönersem kahpeyim.)
Namık Kemal
Bu şehri Stanbûl ki bî-misl ü bahâdır ( Bu İstanbul şehri eşsiz değerdedir, baha biçilmez, Bir taşına Bir sengine yekpare Acem mülkü fedadır. bütün bir İran ülkesi feda olsun.)
Bir gevher-i yekpare iki bahr arasında ( İki deniz arasında tek bir elmas parçasıdır, Hurşîd-i cihan-tâb ile tartılsa sezadır. dünyayı aydınlatan güneşle tartılsa (aynı kefeye konsa) lâyıktır.)
NEDİM
1- yukarıda verilmiş olan kasidelerden de yarralanarak Tanzimat I. dönem şiiri ile Divan şiiri arasındaki benzerlik ve farklılıkları maddeler halinde yazınız.(15p)
2- Klasizm akımının özelliklerinden üç madde yazınız. Türk edebiyatındaki temsilcilerinden iki tanesinin ismini yazınız.(12p.)
3- Tanzimat edebiyatı dönemi şiirindeki büyük bir tartışma neticesinde Servet-i Fünun edebiyatı meydana gelmiştir. Büyük bir kitleyi etkileyen, Recaizade Mahmut Ekrem ve Muallim Naci arasında geçen bu tartışmayı tarafların görüş ve eserlerini de vererek açıklayınız.(10p)
4- İbrahim Şinasi'nin edebiyatımızdaki ilklerinden dört tanesini yazınız.(8p)
5- Ziya Paşa şiir hayatında yeni ve eski edebiyat arasında bir ikilem yaşamıştır. Ziya Paşa hangi eserinde hangi anlayışı savunduğunu yazınız.(5p)
6- Aşağıdaki eserlerin türlerini ve yazar/şairlerini yazınız. (20)
Tür Yazar/Sanatçı
a. Eşar-ı Ziya ___________________ _________________
b. Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi ___________________ _________________
c. Cezmi ___________________ _________________
d. Zavallı Çocuk ___________________ _________________
e. Terkib-i Bent ___________________ _________________
f. Avrupa’da Bir Cevelan ___________________ _________________
g. Durub-ı Emsal-i Osmaniye ___________________ _________________
h. Gülnihal ___________________ _________________
i. Felatun Beyle Rakım Efendi ___________________ _________________
j. Tabsıra ___________________ _________________
k.
7-Aşağıdaki boşlukları uygun şekilde doldurunuz. (20)
Edebiyatımızda ilk günlük olarak bilinen Seyahat jurnali …………………………………………………..………adlı yazara aittir.
Edebiyatımızda ilk edebi roman …………………………………………tarafından yazılan………………………………….dır.
İlk noktalama işaretlerini ilk kez ………………………………………………………………………………kullanmıştır.
Edebiyatımızda ilk resmi gazete olarak……………………………………………………………….bilinir.
Hürriyet Kasidesi, ölçü, uyak düzeni ve ölçü birimi bakımından ………………………………… geleneğine bağlıdır.
Tanzimat Fermanı’nı ………… yılında Gülhane Parkı’nda ……………………………… Paşa, bütün dünyaya ilan etmiştir.
Tanzimat edebiyatı Şinasi ve ……………………………………..’nın çıkardığı ………………………………….....……. gazetesi ile başlamıştır.
8- Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat döneminde edebiyatımıza giren türlerden biri değildir? ( 5p.)
a) Makale b) Tiyatro c) Roman d) Hikâye e) Şiir
9- 'Ahmet Mithat Efendi ' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?(5p)
A) Döneminin en çok okunan yazarıdır.
B) Romanları teknik yönden kusursuzdur.
C) Halkı aydınlatmayı, halka bir şeyler öğretmeyi amaçlar.
D) Halkın okuma alışkanlığı kazanmasında önemli rolü vardır.
E) Romanlarında kişiliğini gizlemez; kimi kahramanlarını tutar, kimini yerer
A) Döneminin en çok okunan yazarıdır.
B) Romanları teknik yönden kusursuzdur.
C) Halkı aydınlatmayı, halka bir şeyler öğretmeyi amaçlar.
D) Halkın okuma alışkanlığı kazanmasında önemli rolü vardır.
E) Romanlarında kişiliğini gizlemez; kimi kahramanlarını tutar, kimini yerer
CEVAP ANAHTARI
1- Her ikisinde de aynı nazım şekilleri (gazel-Kaside) kullanılmış
Her ikisi de aruz ölçüsüyle yazılmıştır.
Divan Şiirinde Tema: Aşk
tabiat
tasavvuf
ahlak
övgü Tanzimat Şiirinde Tema:Hürriyet
eşitlik
adalet
kanun
yönetimden ve dönemden şikayet vb.








Divan Şiirinde:Arapça ve Farsça tamlamalara söz sanatlarına yer verilmesinden dolayı ağır bir dil vardır. Tanzimat şiirinde sadeleşme çabası vardır.
Tanzimat şiirinde başlık kullanulmaya başlanmıştır.
Tanzimat şiirinde kasidenin bölümleri kırılmıştır.
2
* Akıl, sağduyu, ahlak ve doğaya önem verilir.
* Konular eski Yunan ve Latin kaynaklarından alınır( din dışı)
* Sanat için sanat anlayışı vardır. Sanatçı eserde kendini gizler.
* Dil kusursuzdur, süslüdür; argo yoktur. Kahramanlar soylu kimselerdir.
* Önemli olan konunun işlenişidir, konunun kendisi değildir.
* Akıl ve mantık ön planda tutulurken, hayal ve duygu ikinci plandadır.
* Kahramanlar soyut olarak işlenir, iç-ruhsal özellikleriyle ele alınır.
* Genellikle komedi ve trajedi türleri kullanıldı. ( üç birlik kuralı uygulandı.)
* Akıl, sağduyu, ahlak ve doğaya önem verilir.
* Konular eski Yunan ve Latin kaynaklarından alınır( din dışı)
* Sanat için sanat anlayışı vardır. Sanatçı eserde kendini gizler.
* Dil kusursuzdur, süslüdür; argo yoktur. Kahramanlar soylu kimselerdir.
* Önemli olan konunun işlenişidir, konunun kendisi değildir.
* Akıl ve mantık ön planda tutulurken, hayal ve duygu ikinci plandadır.
* Kahramanlar soyut olarak işlenir, iç-ruhsal özellikleriyle ele alınır.
* Genellikle komedi ve trajedi türleri kullanıldı. ( üç birlik kuralı uygulandı.)
Türk Edebiyatında: Yusuf Kamil Paşa, Ahmet Vefik Paşa, Ziya Paşa Şinasi
3-Edebiyatımızda ''kafiye göz için mi kulak için mi tartışması'' ,
abes (
) - muktebes (
) kelimeleri yüzünden çıkmıştır.
abes (


"abes" kelimesinin sonundaki "s" harfi Arap alfabesinde "peltek s" ile; "muktebes" kelimesinin sonundaki "s" ise "sin" ile yazılmaktadır. Bu tartışma bir anlamda bu şekilde bir kafiyelendirme yapılıp yapılamayacağı tartışmasıdır.
Recaizade Mahmut Ekrem ZEMZEME adlı eserde kafiyenin kulak için kafieye Muallim Naci DEMDEME, adlı eserde kafiye göz için anlayışını savunur.Eski-yeni edebiyat tartışması da denir. Recaizade Mahmut Ekrem yeni edebiyata geçişin hızlı olması gerektiğini savunur ve yeni edebiyat taraftarları oluşur. Muallim Naci eski edebiyattan beslenerek yeni edebiyata geçişin olması gerektğini savunur ve eski taraftarları oluşur.
4-* Noktalama işaretlerini ilk kez kullanan sanatçıdır.(Şair Evlenmesi)
* İlk makaleyi yazan ( Mukaddime ) sanatçıdır.
* İlk özel gazeteyi çıkaran (Tercüman-ı Ahval 1860) sanatçıdır.
* Halk tiyatrosuyla modern tiyatroyu birleştirip modern anlamda ilk tiyatroyu yazdı ( Şair Evlenmesi)
* İlk atasözü sözlüğü yazan (Dürub-u Emsali Osmaniye ) sanatçıdır.
* İlk şiir tercümesi yapan (Tercüme-yi Manzume) sanatçıdır.
* İlk makaleyi yazan ( Mukaddime ) sanatçıdır.
* İlk özel gazeteyi çıkaran (Tercüman-ı Ahval 1860) sanatçıdır.
* Halk tiyatrosuyla modern tiyatroyu birleştirip modern anlamda ilk tiyatroyu yazdı ( Şair Evlenmesi)
* İlk atasözü sözlüğü yazan (Dürub-u Emsali Osmaniye ) sanatçıdır.
* İlk şiir tercümesi yapan (Tercüme-yi Manzume) sanatçıdır.
5- Şiir ve İnşa makalesinde hece ölçüsünü savunur ve divan şiirini eleştirir. Harabat isimli eserinde ise divan şiirini savunarak hece ölçüsünü eleştirir.
6- Aşağıdaki eserlerin türlerini ve yazar/şairlerini yazınız. (20)
Tür Yazar/Sanatçı
a. Eşar-ı Ziya şiir Ziya Paşa
b. Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi makale Şİnasi
c. Cezmi ROMAN NAMIK KEMAL
d. Zavallı Çocuk TİYATRO TİYATRO
e. Terkib-i Bent ŞİİR ZİYA PAŞA
f. Avrupa’da Bir Cevelan GEZİ YAZISI AHMET MİTHAT EFENDİ
g. Durub-ı Emsal-i Osmaniye SÖZLÜK ŞİNASİ
h. Gülnihal TİYATRO NAMIK KEMAL
i. Felatun Beyle Rakım Efendi ROMAN AHMET MİTHAT EFENDİ
j. Tabsıra ANI AHMET PAŞA
7-Aşağıdaki boşlukları uygun şekilde doldurunuz. (20)
Edebiyatımızda ilk günlük olarak bilinen Seyahat jurnali …………DİREKTÖR ALİ BEY………adlı yazara aittir.
Edebiyatımızda ilk edebi roman ……………NAMIK KEMAL………tarafından yazılan………İNTİBAH…….dır.
İlk noktalama işaretlerini …………………………ŞİNASİ………………………………kullanmıştır.
Edebiyatımızda ilk resmi gazete olarak…………………TAKVİMİ VEKAYİ…………………………………….bilinir
Hürriyet Kasidesi, ölçü, uyak düzeni ve ölçü birimi bakımından …………DİVAN ŞİİRİ………… geleneğine bağlıdır.
Tanzimat Fermanı’nı …1839 yılında Gülhane Parkı’nda ……MUSTAFA REŞİT…… Paşa, bütün dünyaya ilan etmiştir.
Tanzimat edebiyatı Şinasi ve …………………AGAH EFENDİ…..’nın çıkardığı TERCÜMANI AHVAL………………. gazetesi ile başlamıştır.
8- Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat döneminde edebiyatımıza giren türlerden biri değildir? ( 5p.)
e) Şiir
9- 'Ahmet Mithat Efendi ' için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?(5p)
B) Romanları teknik yönden kusursuzdur.
B) Romanları teknik yönden kusursuzdur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder